Een korte geschiedenis van de koude oorlog - roel tanja - ebook (9789045318950)
Bbnc geschiedenis
De Koude Oorlog was de strijd tussen voornamelijk het Westen, onder aanvoering van de Verenigde Staten, en het Oostblok, onder leiding van de Sovjet-Unie. Boven de ideologische strijd hing als een zwaard van Damocles de atoombom - mocht het ooit tot een echt treffen tussen beide grootmachten komen, zou dat het einde van de wereld kunnen betekenen. Die grote oorlog bleef uit, vandaar de term 'sKoude Oorlog's, maar er vond wel een flink aantal veldslagen plaats: in Berlijn, China, Korea, Vietnam, Cuba, Hongarije en Tsjecho-Slowakije, om er maar een paar te noemen. Ondertussen vond ook op grote schaal het dekolonisatieproces plaats: veel koloniën kozen voor zelfstandigheid, al dan niet met instemming van het moederland. In 'sEen korte geschiedenis van de Koude Oorlog's zet Roel Tanja nog eens op een rijtje welke feiten er tussen oktober 1944 (Churchills 'snaughty document's) en december 1991 (uiteenvallen van de Sovjet-Unie) plaatsvonden. In ruim honderd korte hoofdstukken worden alle gebeurtenissen opgesomd, zodat de lezer eens te meer een overzicht krijgt van hoe vaak de wereld langs de rand van de afgrond scheerde. Daarin komen grote namen voorbij: Roosevelt, Churchill, Gandhi, Truman, Stalin, Gagarin, Castro, Mao, Dubcek, Reagan en vele anderen.
Een korte geschiedenis van de tachtigjarige oorlog - roel tanja - ebook (9789045318646)
Bbnc geschiedenis
De Tachtigjarige Oorlog (officieel 1568-1648) wordt in de Engelstalige wereld "The Dutch Revolt" (de Nederlandse Opstand) genoemd. Waarschijnlijk is dit een betere benaming, want wat begon als een opstandige oprisping in een uithoek van het Spaanse rijk, liep uit op een ware revolutie, waarbij alles op z'sn kop werd gezet. Na ruim tachtig jaar was men in de Nederlanden veranderd van eigenaar, staatsvorm, religie en politiek, cultureel en economisch systeem. Bovendien bevond de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich aan het eind van de oorlog in een ongekende bloeiperiode: de Gouden Eeuw. In "Een korte geschiedenis van de Tachtigjarige Oorlog" zet Roel Tanja nog eens op een rij welke gebeurtenissen zich tussen 1568 (Slag bij Heiligerlee) en 1648 (Vrede van Münster) afspeelden.
Een korte geschiedenis van de slag bij waterloo - roel tanja - ebook (9789045318639)
Bbnc geschiedenis
Frankrijk was op het wereldtoneel gedurende anderhalve eeuw gezichtsbepalend geweest. Het begon rond 1650 met koning Lodewijk XIV, de 'sZonnekoning's, en eindigde met de nederlaag van keizer Napoléon I tijdens de Slag bij Waterloo, op 18 juni 1815. Hierna volgde de eeuw van Groot-Brittannië en werden de Engelsen de grote overheersers op de wereld. In 'sEen kleine geschiedenis van de Slag bij Waterloo's zet Roel Tanja alle gebeurtenissen rond de slag nog eens op een rij. Hij begint met de Franse Revolutie van 14 juni 1789, verhaalt over de opkomst van de jonge legerofficier Napoléon Bonaparte, geeft een uitgebreid overzicht over de napoleontische oorlogen, de ondergang van Napoléon in Rusland, diens ballingschap op Elba, zijn terugkeer en Napoléons 'sHonderd dagen's, een verhaal dat tenslotte culmineert in de slagen bij Ligny, Quatre-Bras en uiteindelijk Waterloo. De Slag bij Waterloo zelf wordt uitgebreid beschreven, inclusief alle hoofdrolspelers: Napoléon, Wellington, Ney, Cambronne, Blücher, prins Willem van Oranje en vele anderen.
Duits verzet tegen hitler - randall hansen - ebook (9789045319001)
Bbnc geschiedenis
Bijna alle uitgaven over het verzet tegen Hitler in Duitsland eindigen op 20 juli 1944; de dag waarop Claus von Stauffenberg een aanslag op Hitlers leven pleegde in het goed beveiligde hoofdkwartier de Wolfsschanze bij Rastenburg in Oost-Pruisen. De aanslag mislukte en gaf aanleiding tot meer verzetsacties. 'sDuits verzet tegen Hitler's begint juist daar. In de vroege uren van 21 juli 1944 staat kolonel Claus von Stauffenberg voor een vuurpeloton op de binnenplaats van het Bendlerblock, het militaire hoofdkwartier van het Derde Rijk. De dag ervoor had Stauffenberg in de vergaderzaal van Hitlers oostelijk hoofdkwartier, een bom achtergelaten en daarmee het startsein gegeven voor de Operatie Walküre - een uitgewerkt plan om het naziregime omver te werpen en een burgerregering te installeren die moest onderhandelen met de geallieerden. De bom ontplofte volgens plan, maar Hitler werd beschermd door de poot van een vergadertafel en raakte slechts licht gewond. Doordat al snel op de radio te horen was dat Hitler de aanslag had overleefd, liep de coup op niets uit. Stauffenberg en drie van zijn medesamenzweerders werden binnen enkele uren opgespoord en geëxecuteerd. Randall Hansen onthult in zijn boek 'sDuits verzet tegen Hitler's, dat dit zeker niet de laatste verzetsdaad was waarmee het naziregime te maken kreeg. Puttend uit recent geopende archieven toont Hansen aan dat veel hooggeplaatste nazi'ss en gewone Duitse burgers - in veel grotere aantallen dan aanvankelijk werd aangenomen - afwijzend reageerden op de bevelen van de Führer. Weliswaar was er na Von Stauffenberg vrijwel geen sprake meer van 'sverzet's in de vorm van pogingen tot de omverwerping van het regime, maar Hansen voert aan dat als we onder verzet ook ongehoorzaamheid rekenen - zoals het bevel negeren om een brug op te blazen, een fabriek te saboteren, een haven te verwoesten of een stad tot de laatste man te verdedigen - dan ontstaat een heel ander plaatje. Verzet in de vorm van ongehoorzaamheid bleef bestaan en nam eind 1944 en begin 1945 zelfs toe. Ook had het een ingrijpender en duurzamer effect op de oorlog en de nasleep ervan dan de aanslag van 20 juli 1944. Van de weigering om Parijs en belangrijke plaatsen in Zuid-Frankrijk te verwoesten tot de onwil om een politiek van verschroeide aarde toe te passen op Duitse bodem, manifesteerde ongehoorzaamheid zich na 1944 in het Derde Rijk op tal van manieren. Uiteindelijk heeft het de loop van de oorlog bepaald, omdat duizenden geallieerde en Duitse levens gespaard werden, bevoorradingslijnen open bleven en steden en infrastructuur behouden werden. In een periode van fanatieke en soms wanhopige gehoorzaamheid lijken de gevallen van ongehoorzaamheid aan het naziregime in dit boek des te opmerkelijker. Hansen laat zien dat het verzet tegen Hitler vele gezichten had en belicht op die manier de dapperheid en overtuiging van soldaten en burgers langs het hele westelijke front in de laatste maanden van de oorlog. Ongehoorzaamheid kon het verschil uitmaken tussen leven en dood.
Operatie storm - john j. geoghegan - ebook (9789045315584)
Bbnc geschiedenis
Na de geniepige aanval op Pearl Harbour wisten de Japanners dat zij zes maanden de tijd hadden om hun voordeel uit te buiten. Ze consolideerden hun veroveringen in Azië en bouwden in het geheim aan de grootste onderzeeër ter wereld: de Sen-toku. Deze boot was 120 meter lang en daarmee veel groter en vele malen geavanceerder dan de grootste Amerikaanse onderzeeboot. De Sen-toku kon per stuk drie bommenwerpers vervoeren en eindeloos onder water blijven. De Japanners wilden hiermee een aantal Amerikaanse steden en het Panamakanaal bombarderen, en hoopten zodoende de Verenigde Staten zodanig te demoraliseren dat zij zich uit de oorlog in het Oosten zouden terugtrekken. De Sen-toku was het geesteskind van admiraal Isoruku Yamamoto, de architect van de aanval op Pearl Harbour. De opvolger van de later gesneuvelde Yamamoto werd commandant Ariizumi die de bijnaam 'sde Gangster's droeg, vanwege zijn moorddadige gedrag in de Indische Oceaan. Zo liet hij de overlevenden van het door hem getorpedeerde Nederlandse vrachtschip de Tjisalak meedogenloos vermoorden. In 'sOperatie Storm's vertelt John Geoghegan de hele vrijwel onbekende geschiedenis van de Sen-toku. Daarnaast beschrijft Geoghegan ook de avonturen van de Amerikaanse onderzeeërs die gedurende de hele oorlog slag leverden met de Japanners. Want het was uiteindelijk de USS Segundo die de I-401 wist op te sporen. De patstelling die toen ontstond en de dramatische gebeurtenissen die daarop volgden, laten zich lezen als een roman, evenals de bizarre afloop waarbij de Amerikanen uiteindelijk de Sen-toku in handen kregen. 'sOperatie Storm's is niet alleen een geschiedenisboek met vele nieuwe en verrassende feiten, het beschrijft tevens de karakters van een aantal hoofdpersonen. Geoghegan ontvouwt en onthult zoveel verhaallijnen dat er over de rol van Japan in de Tweede Wereldoorlog hierdoor veel meer duidelijkheid bestaat dan voorheen.
In het hol van de leeuw - daniel johannes huygens - ebook (9789045311531)
Bbnc geschiedenis
Een ontroerend waargebeurd Utrechts onderduikverhaal
In het hol van de leeuw vertelt het fascinerende verhaal van de familie Huygens, die met gevaar voor eigen leven en dat van hun dochtertje Joodse onderduikers herbergde in hun huis in het centrum van Utrecht.
Juli 1942. De Duitse bezetter begint met de grootschalige deportaties van Joden. De familie Huygens hoort dat hun Joodse buren, Hijman en Miep Degen, op de lijst voor deportatie staan. Zonder aarzelen nemen ze het gezin als onderduikers in huis. Niet lang daarna duiken ook Mieps zus en haar man bij hen onder.
Deserteurs - charles glass - ebook (9789045318332)
Bbnc geschiedenis
In de Tweede Wereldoorlog deserteerden alleen al in Europa 150.000 militairen uit de geallieerde legers van Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Voor dit boek deed Charles Glass een uitgebreide studie naar fenomeen 'sdeserteur's en dit boek laat de hele oorlog vanuit een geheel nieuw perspectief zien. Glass dook in legerarchieven, persoonlijke dagboeken, krijgsraadverslagen en zelfgepubliceerde memoires van soldaten om een dramatisch en hartverscheurend portret te schetsen van mannen op wie neergekeken werd door hun commandanten en die genegeerd werden door de geschiedschrijvers. Deserteurs in de Tweede Wereldoorlog verhaalt over de zware omstandigheden van de doodgewone soldaten en van diegenen op een breekpunt kwamen te staan en er vandoor gingen. Het boek toont aan dat er een heel grijs gebied ligt tussen de valse uitersten van dapperheid en lafheid. Het kernverhaal in het boek is de geschiedenis van soldaat Steve Weiss, een idealistische tiener uit Brooklyn, die door zijn vader - een gedesillusioneerde veteraan uit de Eerste Wereldoorlog - gedwongen werd om zijn dienstpapieren te tekenen, hoewel Weiss toen nog geen achttien was. Hij vocht bij het bruggenhoofd bij Anzio en in de wouden in de Ardennen, was een infanterist bij de 36ste Divisie en werd per ongeluk partizaan bij het Franse verzet. Weiss verloor alle illusies over de nobelheid van de oorlog en de onfeilbaarheid van de Amerikaanse commandanten - hij deserteerde. Heel anders dan in de propaganda en in nostalgische boeken wordt vermeld, was de Tweede Wereldoorlog voor de meeste soldaten een grimmige en gewelddadige gebeurtenis, een lange en eenzame strijd. Hierover werd zelden gepubliceerd, tot verdriet en woede van diegenen die dienden. Door de ware opofferingen te tonen biedt 'sDeserteurs's in de Tweede Wereldoorlog een onvergetelijk verhaal over doodgewone mannen die wanhopig vochten in buitengewone tijden. -- RECENSIE -- Over de Tweede Wereldoorlog zijn inmiddels hele bibliotheken vol geschreven. Een aspect dat bij de geschiedschrijving echter veelal onderbelicht blijft, is het fenomeen deserteurs bij de strijdkrachten. Een groep van soldaten die per definitie binnen de krijgsmacht niet in hoog aanzien staat en vaak wordt verzwegen. Alleen al in Europa deserteerden bijna 50.000 Amerikanen en 100.000 Engelsen uit het leger gedurende de loop van dit gewapende conflict. Auteur Charles Glass, oud-correpondent voor het Midden-Oosten voor ABC News en schrijver van talloze boeken en artikelen, verhaalt in dit boek over de achtergronden van gewone soldaten, die niet meer tegen de spanning konden van de strijd, de vaak zinloze dood van vrienden, het gebrekkige systeem dat de geallieerden hanteerden om troepen aan het front te vervangen of de te zware belastingen bij de operationele inzet, de ontberingen en het gebrek aan slaap en hygiëne. Zoveel deserteurs, zoveel redenen om te deserteren. Uit deze vlot leesbare studie van Charles Glass blijkt dat er een groot grijs gebied ligt tussen dapperheid en lafheid. Zijn vaak aangrijpende verslag is niet alleen gebaseerd op legerarchieven en krijgsraadverslagen, maar vooral op de persoonlijke dagboeken en brieven van de soldaten zelf. Een eyeopener. E. Westerhuis
Geef me morgen - patrick k. o'sdonnell - ebook (9789045321561)
Bbnc geschiedenis
'sWat zou je willen als je een wens mocht doen?'s vroeg de fotograaf aan de verwilderde, bebloede marinier. De soldaat gaapte zijn interviewer aan. De fotograaf klikte met zijn camera, de foto werd een symbool van de Koreaanse oorlog. 'sGeef me morgen,'s zei de marinier uiteindelijk. Na vier maanden voortdurende strijd en afgrijselijke gevechten op de slagvelden van Korea leek zo'sn simpel verzoek nauwelijks in te willigen. Want voor veel mannen van George Company, of Bloody George zoals deze compagnie bekendstond - een van de meest gedecoreerde en toch bijna vergeten korpsen - kwam die wens niet uit. Dit is het onbekende verhaal van Bloody George, een marinierskorps dat begin 1950 snel geformeerd werd toen de Verenigde Staten militairen voor de Koreaanse oorlog nodig hadden. Deze kleine groep mannen bestond uit kleurrijke persoonlijkheden die als echte groentjes begonnen en de militaire training afraffelden omdat ze aan het Koreaanse front nodig waren. Ze vonden zichzelf terug als speerpunt tijdens enkele van de bloedigste veldslagen in de oorlog. Ze beseften het zelf niet, maar ze bleken cruciaal in de strijd - het waren moderne Spartanen die vaak tegen een tienvoudige overmacht stand dienden te houden. 'sGeef me morgen's is het onvergetelijke verhaal over dapperheid en moed. Dankzij uitgebreide research worden de heldhaftige dagen van George Company opnieuw tot leven gewekt. Ze zullen nooit meer vergeten worden. Patrick K. O'sDonnell is militair historicus en bestsellerauteur van acht boeken en samensteller van meer dan tien documentaires. Eerder publiceerde BBNC uitgevers van hem het succesvolle en veelgeprezen 'sDe mannen van Pointe du Hoc's en 'sDe eerste SEALs's.
Oorlog op kreta 's41-'s44 - wes davis - ebook (9789045317434)
Bbnc geschiedenis
In de voor de Engelsen somberste jaren van de Tweede Wereldoorlog leek niets Hitlers opmars in Europa te kunnen stuiten. Zijn zuidelijkste verovering was het eiland Kreta, waardoor de Duitsers (te) dicht bij Egypte kwamen en ze tevens een Britse suprematie op de Middellandse Zee bedreigden. Maar waar de nazi'ss geen rekening hadden gehouden, was dat de SOE, de Britse inlichtingendienst, een bende excentrieke officieren op hen af stuurde, die het verzet op Kreta zouden organiseren en sabotagedaden zouden plegen. "Oorlog op Kreta" is het ongelooflijke, maar ware verhaal van de geheime oorlog op Kreta vanuit het perspectief van deze amateur-soldaten - geleerden, archeologen, schrijvers - die min of meer per ongeluk dienden als spionnen. Hun enige 'sstommiteit's was dat zij vroeger op school Grieks hadden geleerd. Zo iemand was Patrick 'sPaddy's Leigh Fermor, die in 1933 aan een voetreis naar Constantinopel begon, maar toen de oorlog uitbrak, ging hij terug naar Engeland om dienst te nemen. Dat beviel hem helemaal niet en vervolgens werd hij op Kreta gedropt en zette daar het verzet op poten. Na afgelost te zijn, kwam Paddy in Caïro terecht, waar hij samen ging wonen in huize Tara met Billy Moss en Sophie Tarnowska (een Poolse aristocrate). De dame en (vele) heren en hun rare huisdieren hielden de wildste feesten, totdat Paddy en Billy terug moesten. Weer op Kreta wist Paddy de Duitse bevelhebber, generaal Kreipe, te ontvoeren en hem naar Caïro te brengen. "Oorlog op Kreta" vertelt talloze verhalen over deze gentlemen/spionnen en de Kretenzer partizanen, en hoe zij gezamenlijk de Duitsers tot wanhoop dreven. In deze opmerkelijke, nooit eerder vertelde geschiedenis schetst auteur Wes Davis een groep legendarische strijders tegen een van de meest exotische achtergronden van de oorlog. RECENSIE Nog steeds zijn er boeiende, nieuwe verhalen te vertellen over de Tweede Wereldoorlog. Dat blijkt uit het nieuwe boek van Wes Davis, "Oorlog Op Kreta 41-44." In Amerika werd het met succes uitgegeven onder de titel The Ariadne Objective. Het gaat over de Britse Special Operations Executive, die met allerlei plannen tracht de Duitse bezetting op Kreta te ondermijnen. Maar meer nog gaat het over enkele kleurrijke figuren, wiens gangen tijdens de Tweede Wereldoorlog op Kreta tot in detail worden gevolgd. Centraal staat Patrick Leigh Fermor, een Britse jongeman die in zijn tienerjaren een voetreis door Europa maakt, en bij de start van de oorlog een bijdrage wil leveren. Deze volop feestende en wodka drinkende avonturier bedenkt het plan om de Duitse generaal op Kreta te ontvoeren, wat ook lukt. Deze riskante sabotageactie komt aan het einde van het boek aan de orde, maar ook daarvoor is er genoeg leesplezier te beleven. "Oorlog Op Kreta 41-44" is een bijzonder interessant en lezenswaardig boek, waarbij de figuur van Patrick Leigh Fermor tot de verbeelding spreekt. DeRecensieNL
De eerste seals - patrick k. o'sdonnell - ebook (9789045318400)
Bbnc geschiedenis
Toen de Amerikanen na Pearl Harbor betrokken werden bij de Tweede Wereldoorlog realiseerde de militaire top zich dat er een elite-eenheid gevormd diende te worden die op een onconventionele manier oorlog zou kunnen voeren. Begin 1942 werd een groep buitengewone mannen - onder wie een tandarts, een Hollywood-ster, een archeoloog, Californische surfers en zelfs voormalige vijanden van de VS - klaargestoomd voor deze speciale opdracht: de SEALs. Deze soldaten moesten zowel ter zee (Sea), in de lucht (Air) als op het land (Land) kunnen vechten. De SEALs stonden destijds bekend als de Maritieme Eenheid, een hooggekwalificeerd zwemcommando dat hun tijd tientallen jaren vooruit was wat betreft tactieken, technologieën en oorlogsfilosofie. Deze pioniers van de Maritieme Eenheid voerden sommige van de gewaagdste operaties uit die in de oorlog plaatsvonden. Een aantal van hen overleefde zelfs de beruchte concentratiekampen in het Derde Rijk. Maar hun daden en successen werden na de oorlog als 'stop secret's gekwalificeerd en werden grotendeels vergeten, totdat de historicus Patrick K. O'sDonnell ze weer boven water wist te krijgen en ze publiceerde in zijn De eerste SEALs. Hierin wordt een van de belangrijkste en spannendste nooit vertelde verhalen uit de Tweede Wereldoorlog verteld. 'sHet fantastische verhaal van de eerste SEALs - briljant verteld! Een must read!'s - Alex Kershaw, bestsellerauteur van onder meer De bevrijder 'sFantastisch speurwerk en zeer goed verteld. De eerste SEALs is een opwindend verhaal over vermetele mariniers die een speciale oorlogseenheid vormden en die door O'sDonnell in het juiste historische perspectief worden geplaatst...'s - Stephen Harding, bestsellerauteur van De laatste slag
Agent tricycle: dusko popov - larry loftis - ebook (9789045320892)
Bbnc geschiedenis
Op een koele avond in augustus 1941 zorgt een jonge Servische playboy voor oproer als hij in een casino in Portugal zijn tegenstander vernedert met een exorbitant hoge inzet tijdens een kaartspelletje. De Serviër was een Britse dubbelspion en het geld - dat hij net van de Duitsers had gestolen - is eigendom van de Britten. Een van de aanwezigen die met gespannen interesse toekijkt, is de dan nog onbekende Ian Fleming. De Serviër was Dusko Popov. Als puber werd hij in Londen van school gestuurd. Jaren later zou hij worden gearresteerd en verbannen uit Duitsland omdat hij denigrerende opmerkingen had gemaakt over het Derde Rijk. Toen de Tweede Wereldoorlog losbarstte werd de playboy een spion die uiteindelijk drie gevaarlijke grootheden diende: de Abwehr, de MI5 en MI6 en de FBI. Zijn driedubbele spionnenstatus leverde hem de bijnaam 'sTricycle's, driewieler, op. 'sAgent Tricycle: Dusko Popov's is het verhaal van een man verwikkeld in spionage, doodslag en moordenaars, die intussen talloze vrouwen versierde - onder wie een Hollywoodsterretje. Het is een verhaal van misleiding en verleiding, vaderlandsliefde en koelbloedige moed. Het is het verhaal van Dusko Popov: de extraordinaire playboy op wie schrijver Ian Fleming zijn wereldberoemde James Bond baseerde. Larry Loftis is advocaat en adjunct-hoogleraar rechten. Zijn juridische artikelen werden in verschillende vooraanstaande Amerikaanse tijdschriften gepubliceerd. Loftis wordt geroemd om zijn schrijfstijl. Door schrijftechnieken toe te passen die worden gebruikt bij het schrijven van fictie, lezen zijn non-fictieverhalen als moderne thrillers.
Het bloedbad van malmedy - danny s. parker - ebook (9789045314204)
Bbnc geschiedenis
Op 17 december 1944 werden op een kruising bij het dorpje Baugnez, vlakbij Malmedy in België, meer dan tachtig Amerikaanse soldaten neergeschoten, nadat zij zich hadden overgegeven aan een Duitse SS-tankeenheid. Ondanks dat meer dan dertig soldaten de executie overleefden, bleef wat zich precies op de decemberdag heeft afgespeeld lang onduidelijk. Het Amerikaanse leger rommelde met de bewijzen tijdens het onderzoek en de rechtszaak in 1946. Was het een incident op het slagveld of was het een bewuste massamoord? Wie gaf de orders, de beruchte SS-troepencommandant Jochen Peiper of iemand anders uit zijn eenheid? Het bloedbad van Malmedy reconstrueert de fatale gebeurtenissen die uitmondden in deze misdaad voor het eerst tot in het pijnlijkste detail en ook de nasleep ervan. Danny S. Parker heeft vijftien jaar onderzoek gedaan en interviewde meer dan honderd overlevenden en getuigen om de waarheid achter het bloedbad van Malmedy te onthullen.
De rijksdag staat in brand - benjamin carter hett - ebook (9789045317359)
Bbnc geschiedenis
Op 27 februari 1933 kort na negen uur s avonds stond de Rijksdag in brand. Om half tien was de vergaderzaal in het hart van het gebouw verwoest. De politie arresteerde één verdachte, Marinus van der Lubbe, een excentrieke jonge communist uit Nederland, voor driekwart blind, die schreeuwend werd gevonden tussen de ruïnes van de Rijksdag. Boven de hoofdingang de Rijksdag stond `Dem Deutschen Volke (Voor het Duitse volk), het was het hart van de Duitse democratie. Maar er was niets democratisch aan de nasleep van de brand. Voor Adolf Hitler en de nazis, pas vier weken aan de macht en vier dagen verwijderd van een belangrijke verkiezing, kwam de brand als een geschenk uit de hemel. Zij beweerden dat de aanval op de Rijksdag het begin van een communistische opstand was. De nazis riepen de noodtoestand uit door de grondwet op te schorten en duizenden tegenstanders van het regime in de nieuw ontworpen `concentratiekampen te zetten. Een dag na de brand werd de `Verordening van de Rijkspresident voor de bescherming van Volk en Staat van kracht. Dit werd de belangrijkste wet in de twaalfjarige geschiedenis van Hitlers Rijk. De wet werd de vrijbrief voor en het fundament van alle terreur, onderdrukking, vervolging en massamoord die volgden. Zoals iedereen op dat moment wist, was de Rijksdagbrandbrand gewoon een incident in een reeks theatrale, politieke incidenten, waar iedereen het zijn eigen draai aan gaf. De nazis gaven de schuld aan de Communistische Partij en er werden een aantal communisten berecht. Iedereen werd door het Duitse Hooggerechtshof vrijgesproken, behalve Marinus van der Lubbe, die ter dood werd veroordeeld. Nazi-tegenstanders hebben sindsdien altijd verkondigd dat Hitler en consorten het meeste baat bij de brand hadden dus moet de brand een ingenieus nazicomplot zijn geweest om het laatste restje democratie van de Weimar Republiek omver te werpen. Onder invloed van de Koude Oorlog veranderde het debat. Sommige West-Duitsers stonden erop dat Van der Lubbe alleen had gehandeld en dat het vuur voor Hitler en de nazis als een verrassing kwam hoewel de nazis briljant improviseerden tijdens de nasleep van de brand. De belangrijkste getuigen voor de stelling dat Van der Lubbe alleen handelde, waren voormalige Gestapo-officieren, zoals de briljante en sinistere Rudolf Diels en zijn vriend Heinrich Schnitzler, die begon dit begon te verdedigen tijdens het oorlogstribunaal in Neurenberg. Diels en Schnitzler kregen bijval van een aantal prominente nationalistische uitgevers, onder wie Rudolf Augstein, oprichter van het zeer invloedrijke Duitse tijdschrift Der Spiegel. Anderen, voornamelijk aan de linkerkant van het politieke spectrum, bleven volhouden dat de nazis de brand hadden gesticht. De Rijksdag brandt lost dit mysterie definitief en overtuigend op. RECENSIE(S) De Rijksdagbrand (27 februari 1933) verschafte de regering-Hitler een excuus om de Duitse communisten aan te pakken, het begin van de nazidictatuur. De brandstichter, de Nederlander Van der Lubbe, was een zelfverklaarde communist. Net als bij de moord op Kennedy is altijd discussie geweest over de vraag: handelde de dader alleen? Of werd hij onbewust 'sgeholpen's door SA-kerels die op instigatie van minister Göring zo de linkse beweging wilden discrediteren en de coalitiepartner van de nazi'ss wilden uitschakelen? Op basis van gedegen bronnenonderzoek bestrijdt de Canadese historicus de geijkte 'seendadertheorie's, de versie die in 1962 werd gemunt door de onderzoeker F. Tobias. Hett geeft uitvoerige beschrijvingen van gebeurtenissen, incidenten en personen uit de naziperiode die verband hielden met de Rijksdagbrand, bijvoorbeeld Gestapo-chef Rudolf Diels. De auteur laat experts spreken en volgt het spoor van de historiografie. Hij concludeert dat Van der Lubbe onmogelijk alleen kan hebben geopereerd. Een wijdlopig, maar allengs dwingend onderzoeksverslag: voer voor gevorderde lezers. Met een katern zwart-witfoto'ss en een uitvoerig notenapparaat; een literatuurlijst en register ontbreken. Dr. J.L.G. v. Oudheusden
