20th Century Chamber Music For Clarinet, Violin And Piano - CD (7619918161623)

De viool en de klarinet worden al sinds mensenheugenis beschouwd als de meest expressieve instrumenten, met een echt geschikte ziel die in staat is om de innerlijke gevoelens op een zeer effectieve manier naar buiten te brengen. Het repertoire voor dit medium is niet zo groot, maar gelukkig hebben we een paar kleine meesterwerken om uit te voeren. Hier op deze compact hebben we gedacht om de meeste ervan op te nemen. Al deze composities behoren, niet toevallig, tot de moderne periode en zijn geschreven door componisten die beide, viool en klarinet, hoog in het vaandel hadden staan op het gebied van orkest- en kamermuziek. De Contrasten van Bartók is de meest gevierde, moeilijke en interessante compositie ooit geschreven voor deze instrumentale combinatie. Dit Trio, geschreven in 1938, werd officieel geschreven in opdracht van Benny Goodman maar vervolgens ook gerealiseerd in antwoord op een brief van de bekende Hongaarse violist Joseph Szigeti. Beiden en de componist zelf namen het stuk op een LP op in 1940 en brachten het in première in New York in datzelfde jaar. Bartók wilde in dit stuk enkele volksdansmelodieën uit de Hongaarse en Roemeense tradities verwerken, ze vermengen en contrasterende effecten creëren, vooral gezien de verscheidenheid aan snelheden. De aanduidingen van de drie delen Verbunkos (Wervende dans), Piheno (Ontspanning), Sebes (Snelle dans) zijn heel belangrijk om hun onderscheidende karakter te begrijpen. Zoals iemand zei, in dit stuk moet een technische bravoure en ook een poëtische veelzijdigheid worden vereist. Het is een zeer effectief werk met dynamische en tempowisselingen. Een zeer veeleisende maar ook dankbare compositie om uit te voeren. Ondanks de gebruikelijke moderne en experimentele stijl van de kamermuziekcomposities van Sjostakovitsj, zijn zijn Vijf stukken voor twee violen en piano (hier bewerkt met de klarinet in plaats van de tweede viool) gemakkelijk, melodieus met zeer charmante melodieën. Sjostakovitsj was ook heel actief als componist van russische filmsoundtracks en deze kleine prachtige juweeltjes zijn daar een heel goed voorbeeld van. Het Spiritisme van het oude huis is afkomstig uit een toneelstuk van Ugo Betti met dezelfde naam waar een optreden van een soloklarinet vereist was, dus componeerde Nino Rota deze muziek. Rota is tamelijk bekend om zijn vele geluidstracks (50!) van films, ook van zeer beroemde producenten als Luchino Visconti en Federico Fellini, maar ook om de goede kwaliteit van zijn kamermuziekprodukties. Hij nam klarinet op in een Nonet voor strijkers en blazers, een Klarinetsonate met piano en een mooi Trio met klarinet, cello en piano. Hij componeerde ook muziek voor acht balletten en elf opera's. Zijn stijl is zeer traditioneel, melodieus en essentieel, dus van tien verbonden, zoals hierboven geschreven, met de filmmuziek. De Suite van Darius Milhaud drukt, zoals vele andere franse componisten, de liefde uit die hij had voor blaasinstrumenten en de klarinet in het bijzonder. Na de eerste wereldoorlog kwam de neo-klassieke tendens weer op en werden blaasinstrumenten van tien gekozen voor dit doel. Milhaud schreef deze fraaie Suite echter in 1937, een jaar vóór de Bartók Contrasts. Ook hier worden in de vier relatief korte delen contrasterende stemmingen weergegeven met lichtvoetige geestige, melancholieke en extroverte verschillende karakters. Een puur plezier zowel voor de luisteraars als de uitvoerders! Vanaf tienhappened, ook in het geval van de Drie stukken voor klarinet alleen (het manuscript draagt de titel Music pour solo clarinette) werd gepubliceerd in 1919, kort na de voltooiing van zijn Suite uit L'sHistoire du Soldat, als een dankbetuiging aan de filantroop en kunstmecenas Werner Reinhart, die ook een amateur goede klarinettist was uit Winterthur (Zwitserland), die rijk was en zeer enthousiast over nieuwe klarinet composities. Ook Histoire du Soldat werd door zijn financiële hulp gesteund. Hij was zelfs in staat om Webern en Berg te betrekken bij enkele composities van hen voor klarinet. De drie stukken voor klarinet alleen zijn korte maar zeer goed geconcipieerde en betekenisvolle miniaturen en verbeelden opnieuw drie verschillende situaties. Het eerste is meditatief, het tweede improvisatorisch en het derde met jazzy stijl strikt verbonden met de Histoire du Soldat. Welk instrument zou dit beter kunnen doen dan de klarinet? De Suite van de Histoire du Soldat voor zeven instrumenten, gebaseerd op een Russisch volksverhaal uit de verzameling van Alexander Afanasyev getiteld De weggelopen soldaat en de duivel, werd door de componist zelf bewerkt voor viool, klarinet en piano, waarbij ook het aantal van de gebruikelijke acht delen werd teruggebracht tot vijf. De eerste uitvoeringen vonden plaats in Lausanne, Zürich en Genève in 1919 met Josè Porta, als violist, Edmund Allegra (niet Reinhart!) en Josè Iturbi als pianist. Het totale resultaat is niet minder effectief en veeleisend, met slechts drie instrumenten in plaats van zeven!