Cherubini: Six Sonatas For Fortepiano - CD (5028421962467)

In de tweede helft van de 18e eeuw floreerde de klaviermuziek in Toscane. Veel componisten schreven muziek voor zowel de fortepiano als het klavecimbel: het eerste, dat net voor de 18e eeuwwisseling in Florence werd uitgevonden door klavecimbelbouwer Bartolomeo Cristofori (1655-1731), steeg in de laatste decennia van de eeuw tot een ongelooflijke populariteit ten koste van het tweede, dat de laatste momenten van zijn glorieuze geschiedenis beleefde. Het was in ieder geval niet ongewoon dat componisten muziek publiceerden die bedoeld was om op beide instrumenten te worden gespeeld, want bijna alle klavierstukken die in de jaren 1780 in Toscane werden geschreven, waren expliciet geadresseerd per il clavicembalo o fortepiano (voor het klavecimbel of de piano). De in Florence geboren componist Luigi Cherubini (1760-1842) publiceerde zijn Sei Sonate per il Cimbalo rond 1780; momenteel wordt aangenomen dat dit het eerste gepubliceerde werk van de componist is, hoewel hij vóór de publicatie van dit werk al opera's en religieuze muziek had geschreven. Cherubini was rond datzelfde jaar naar Bologna en vervolgens Milaan verhuisd om te studeren bij Giuseppe Sarti (1729-1802). Zijn chef d'soeuvre wordt algemeen erkend als het Requiem in C klein, gecomponeerd voor de herdenking van de 24e verjaardag van de dood van Louis XVI. Zijn compositorische inspanningen in de opera omvatten tragedies lyriques (Démophon, Les Abencerages, Ali Baba) en opéra-comiques (Lodoïska, Medée, Faniska, Bayard à Mézières), evenals andere operavormen. In 1821 werd hij benoemd tot directeur van het Parijse Conservatorium, na een veelgeprezen carrière als compositieleraar. Hoewel dit het enige solo klavierwerk is dat Cherubini schreef, kunnen deze sonates door hun briljante karakter beschouwd worden als een hoogtepunt in dit genre en bewijzen ze de vroege volwassenheid van de componist. De stijl van deze sonates staat niet ver af van de muzikale mode van die tijd: ze bestaan allemaal uit twee delen, het eerste in sonate-vorm, het tweede een rondò waarbij het tweede thema typisch gekenmerkt wordt door een zeer virtuoze schriftuur. Alle zes sonates volgen deze strikte formele code, maar Cherubini slaagt erin een verrassende variatie aan te brengen in de thema's en hun ontwikkeling. Elke sonate zou in feite een ander personage uit de commedia dell'sArte kunnen uitbeelden, waarbij de strikte formele codificatie op theatrale wijze wordt toegepast dankzij de perfecte balans van de ideeën die telkens worden uiteengezet. Zelfs de bas lijkt te worden aangepast aan de stemming van het thema - Cherubini gebruikt Murky-bassen, Alberti-bassen en zelfs contrapunt. De harmonische nabijheid tussen de toonsoorten van elke sonate geeft verdere samenhang aan de hele set. Na rijp beraad vond Simone El Oufir Pierini de fortepiano het beste instrument om deze werken op te spelen, hoewel in de gedrukte uitgave uitdrukkelijk stond dat ze op het klavecimbel moesten worden gespeeld. De piano, een nieuw instrument, was zeer geliefd bij het nieuwe Toscaanse hof, en de componisten waren zeer geïnteresseerd in de mogelijkheden van dit nieuwe instrument. Het gebruik van de fortepiano voor deze sonates werpt hopelijk een nieuw licht op deze stukken, geschreven door een van de meest invloedrijke componisten van die tijd.