Francaix: Chamber Music - CD (5028421963419)

"Een unieke verzameling kamermuziek van de meester van het Franse neoclassicisme, met een uitvoering van het Divertimento voor dwarsfluit met de componist aan de piano. Jean Françaix (1912-1997), in de tachtig, had de supervisie over dit Nederlandse album uit 1996 met vier stukken voor gevarieerde bezetting. Hij schreef de meeslepende booklet notes en vertolkte met onverminderde vaardigheid het Divertimento dat hij al in 1953 schreef voor de fluitist Jean-Pierre Rampal. Zoals hij opmerkt, is de titel enigszins ironisch voor degenen die het spelen: ""als het ""vermakelijk"" is om naar te luisteren, is het dat helemaal niet om het te spelen en vereist het grote virtuositeit"". Le Colloque des deux Perruches (De dialoog van twee parkieten) is een moderne klassieker uit het repertoire voor twee fluiten: een zesdelige dialoog die begint met een fladderend, zwierig Allegrissimo, gevolgd door een melancholiek Larghetto. Lachen en glimlachen zijn nooit ver weg in Françaix's muziek en de stemming fleurt op met een dartel Scherzando. Het vijfde deel is weer een klagend Larghetto, met de parkieten in een ernstig gesprek. Als 22-jarige componist met al een opmerkelijke vlotheid componeerde Françaix het Strijktrio voor het Trio Pasquier, dat het vervolgens in meer dan duizend concerten speelde: een onnavolgbaar bruisend, gewichtloos stuk in vier delen dat een weemoedig Andante omsluit en wordt afgesloten met een van die Françaix-deuntjes die nog dagen in het hoofd van de luisteraar ronddraaien. De tien minuten durende Cantate de Méphisto heeft een tekst van Paul Valéry: volgens de componist is ""deze 'sMéphisto's vreselijk authentiek, sluw, subversief en pervers"". De duivel verleidt en bedriegt in een lyrisch parlando, begeleid door een strijkersensemble, gekruid met de ironie en satire van zijn opera's en komedies zoals Le diable boiteux, zijn eerste werk voor de bühne. De tekst van Valéry is afgedrukt in het boekje. De muziek van Françaix is te horen in talloze compilaties: hier is een gezaghebbende uitvoering de gelegenheid om je onder te dompelen in zijn wereld voor 'sune heure exquise's. Jean Françaix was een van de meest opmerkelijke Franse componisten van de 20e eeuw. Maurice Ravel zei over de jonge Françaix tegen de ouders van de jongen: ""Onder de gaven van het kind zie ik vooral de meest vruchtbare die een kunstenaar kan bezitten, die van de nieuwsgierigheid: u moet deze kostbare gaven nu en in de toekomst niet verstikken, of het risico lopen deze jonge sensibiliteit te laten verdorren"". Dat deden ze niet, en hij bloeide op: Françaix was een productief componist, hij schreef meer dan 200 stukken in een grote verscheidenheid van stijlen. De stijl van Françaix wordt gekenmerkt door lichtheid en humor, zijn wens was zijn publiek te ""vermaken"", te amuseren en te verrassen, een glimlach op hun gezicht te toveren. Deze stijl veranderde weinig gedurende zijn carrière; hoewel hij beïnvloed werd door componisten die hij bewonderde (zoals Chabrier, Stravinsky, Ravel en Poulenc), integreerde hij wat hij oppikte in zijn eigen persoonlijke esthetiek, die al duidelijk was in zijn vroege werken. In deze opname van kamermuziek is Françaix zelf aanwezig als pianist. We horen het Strijktrio, Le Colloque des deux perruches, Divertimento voor fluit en piano en de Cantate de Méphisto. De andere musici zijn leden van het Concertgebouworkest Amsterdam. Heruitgave van een opname uit 1993, nog steeds boordevol vreugde en opwinding. "