Het Tankschip

'Op de oorlog, Frans, want oorlog is een zegening. En het kapitalisme heeft toch zijn goede kant, is 't waar of niet?' Met deze toost eindigt Elsschot zijn novelle Het Tankschip uit 1941. Opmerkelijk, want in dat jaar hield de Tweede Wereldoorlog inmiddels iedereen in zijn ban, en het kapitalisme liet zich niet bepaald van zijn beste kant zien. Elsschots lezers zullen dan ook verbaasd hebben opgekeken. In Het Tankschip zit de hoofdpersoon Jack Peeters te wachten op het uitbreken van de oorlog omdat hij daaruit, door middel van een listige belastingtruc, een financieel slaatje kan slaan. De meeste recensenten doorzagen de literaire knipoog: 'Dit is zijn boekje ook nog: een scherpe satyre, die ieder misverstand omtrent de bedoeling van het [...] einde uitsluit.'