Ommekeer - Middeleeuwse Monastieke Teksten

BERNARDUS VAN CLAIRVAUX Ommekeer De omvormende kracht van Gods woord Vertaling: Krijn Pansters en Guerric Aerden ocso Inleiding en annotatie: Guerric Aerden ocso Op een eerste november in de late jaren dertig van de twaalfde eeuw, staat Bernardus te preken in Parijs. Zijn gehoor bestaat uit een groep studenten uit de entourage van Abaelardus, de grote rationele theoloog. Velen laten zich door Bernardus's vuur overtuigen en worden zelf monnik te Clairvaux. Een van hen, Godfried van Auxerre, zal het zelfs brengen tot privé-secretaris van de beroemde abt. Hij speelt in de reportage en latere redactie van de Parijse preek een cruciale rol. Het geschrift dat in dit boek voor het eerst in het Nederlands wordt uitgegeven onder de naam 'sOmmekeer's is een ervaringsdocument. Het is geschreven door een monnik die leefde vanuit Gods woord dat dagelijks via koorgebed en lectio divina bij hem binnen kwam. Bernardus toont aan dat het uitwendig waargenomen woord van de Schrift aansluiting zoekt bij onze inwendigheid. Tussen beide is er immers een affiniteit. Voor de mens die terugkeert naar zijn hart, bewerkt dat woord een radicale omvorming. De mens die er zich door laat bewegen wordt een arme van geest, een vredestichter voor zijn omgeving. De zaligsprekingen uit het evangelie worden gaandeweg op hem van toepassing. Zo omgevormd worden is een weg naar geluk en zaligheid. Inhoudsopgave Noot van de vertalers Voorwoord Inleiding Tekst De conversione- Ommekeer. De omvormende kracht van Gods woord Het uur van de bekering Voorrang aan Gods stem Het boek van het bewustzijn Afkeer voor zichzelf De zondaar: een vijand voor zichzelf De hel: absolute geslotenheid Smartelijk begin van de bekering Onrijpe poging tot ommekeer Gehechtheid aan het genot De rede peilt de afgrond van het kwaad De eerste twee zaligsprekingen en de rede Het falen van de rede en de ijdelheid van het genot Een slavenbestaan als gevolg De dood, onze laatste gast De eeuwigheidswaarde van onze daden Niets blijft verbogen Eeuwige straf, ook voor clerici UItieme oproep Impasse van de rede Tranen als uitweg: de derde zaligspreking De rede en het ontwaken van het verlangen Hervonden geluk Honger en verzadiging: de vierde zaligspreking Bekering van de wil Zuivering van de herinnering Verzoening met zichzelf: vijfde zaligspreking Schouwen van God: zesde zaligspreking Verantwoordelijkheid van de clerici: zevende zaligspreking Bedrog van kennis en macht Schandaal van niet-bekeerde clerici Sodom en Gomorra Misleidend celibaat Toevlucht tot boetvaardigheid Vervolging: laatste zaligspreking De beloning Registers De vertalers