Secret Of The Wind - CD (3760195730157)

"Goede muziek is inderdaad een triomf van de geest. Het bevat ongrijpbare, vaak moeilijk te expliciteren componenten die niettemin gemakkelijk herkenbaar zijn - verheven door het proces van gedeeld worden. In veel opzichten kan het een teken zijn van wat we niet weten (of misschien alleen maar een flauw vermoeden van hebben) dat ons herinnert aan wat we wel weten, of op zijn minst intuïtief aanvoelen. Intuïtie had nogal wat te maken met het ontstaan van de muziek op dit album. Ondanks hun voor de hand liggende verstandhouding en het feit dat beiden gedurende lange periodes van hun respectieve carrières in het creatieve broeinest New York City woonden, waren zangeres Elisabeth Kontomanou en pianiste Geri Allen geen oude vriendinnen toen ze elkaar in Normandië, Frankrijk, ontmoetten om deze nummers op te nemen. Kontomanou woont nu in Stockholm, Zweden, terwijl Allen nog steeds in de Verenigde Staten is, een centrale figuur op de jazzfaculteit van de Universiteit van Michigan. De twee hadden elkaar slechts één keer eerder ontmoet: voor een duet hommage aan Billie Holiday in de stad Montreal in maart 2011, in opdracht van producer Alain Bédard op het jaarlijkse Jazz en Rafale festival. ""De set ging zo goed dat tegen de tijd dat het voorbij was ik het gevoel had dat we andere gelegenheden moesten hebben om te spelen,"" legt Kontomanou uit. ""Toen ik terugkwam in Europa, schreef ik mijn producer over het doen van nog een duo opname. [Haar derde, na een duo met mede-Fransen Jean-Michel Pilc en Laurence Courthaliac] Geri en ik gingen in juli de studio in."" Het sacrale karakter van veel van het repertoire hier is de duidelijkste indicator van wat de verbinding tussen de nieuwe medewerkers heeft aangewakkerd. Je kunt gerust zeggen dat het zowel de diepte als het gemak van hun affiniteit heeft vergemakkelijkt. Allen is lang beschouwd als de grootste jazzpianiste die sinds de jaren tachtig is opgestaan, en ook al leek haar werk tot voor kort volledig gericht op het voortzetten van de erfenis van pianistische vernieuwing die door Herbies Hancock en Nichols, Mary Lou Williams, Thelonious Monk en Cecil Taylor was ontwikkeld, haar loopjes hebben altijd de gospelachtige vurigheid van de blues behouden. Voor Kontomanou vervulden de wonderbaarlijke capaciteiten van de pianiste een droom. De vocaliste emigreerde in de jaren 's90 naar Amerika om dichter bij de bronnen van de rijke Afro-Amerikaanse geschiedenis van de jazz te komen, maar in de loop van verschillende albums, een grote verscheidenheid aan bijrollen en haar deel van geloof beproevende moeilijke tijden, was ze zelden in het rijk van de spirituele muziek terecht gekomen. ""Ik heb nooit een thuiskerk gehad of zelfs maar in kerken in Amerika gezongen,"" zegt Kontomanou. (""Ik ben er zelfs niet zeker van dat mijn stijl gemaakt is voor zanggroepen,"" voegt ze er een beetje gekscherend aan toe) ""Maar toen ik Geri ontmoette, begonnen we op een natuurlijke manier ideeën over God uit te wisselen. Bij thuiskomst uit Montreal dacht ik dat als we die interesses gemeen hadden, we wel wat zwarte spirituals konden uitzoeken, en zo begon het. Natuurlijk was ik opgewonden. Om eindelijk een pianist te vinden die de cultuur van de zwarte Amerikaanse kerk kent?!""Het programma hier is echter opmerkelijk in meer dan één opzicht. Het duo heeft het net ver geworpen voor geschikte stukken, niet alleen door de traditionele met de vrij nieuwe te mengen, maar ook door volledige herimitaties van iconische R&B-gedreven thema's zoals de opener, Marvin Gaye's ""God Is Love"", en Curtis Mayfield's aloude klassieker ""People Get Ready"". (Sommigen zullen zich Gary McFarland's ""Sack Full Of Dreams"" herinneren als een vehikel voor Donny Hathaway, nog zo'sn soulvolle krachtpatser) Passend genoeg onthullen de hymnes op het album enkele van de meest statige zangpartijen uit Kontomanou's carrière; soms brengt de uitvinding haar in de verleiding om zich ver in de troebelere wateren van de muziek te waden, maar Allen's begeleiding, een combinatie van kolkende ostinato's en bedrieglijk sprankelende akkoordenloopjes, roeit haar veilig terug naar de kust. Op sommige plaatsen spreekt de teneur van het programma tot opluchting (Billy Taylor's ""I Wish I Knew How It Would Feel To Be Free""), op andere tot hoop (""If I Ruled The World""), terwijl weer andere een herinnering zijn aan de emoties die fundamenteel zijn voor geloofsuitingen (""Nature Boy"", ""L.O.V.E."").Kontomanou's gemak met gevarieerde vormen van expressie logenstraft het feit dat ze in wezen een autodidact muzikante is. Gebaseerd op haar compatibiliteit met Allen en de kracht van de twee zelf gecomponeerde originelen van het album (""Everybody Was Born Free"" en het titelnummer ""Secrets Of The Wind""), vroeg ik me bij de eerste beluistering af wat haar compositiemethode is. Componeert ze aan de piano? ""Ik bespeel geen enkel instrument,"" zei ze, wat een beetje verbazingwekkend is gezien het feit dat ze een moeder van vier kinderen is die drie goede instrumentalisten heeft opgevoed (ze hebben haar op eerdere projecten begeleid). ""Liedjes komen gewoon naar me toe en ik grijp ze als ze voorbij komen,"" legt ze nuchter uit. ""Ik begrijp het ook niet per se, maar ik heb een theorie: ik geloof echt dat melodieën al bestaan en al gevormd zijn ergens in de ruimte. Ze zijn om ons heen, wachtend tot we iemand vinden die ze tot leven kan wekken."" Misschien is het meest veelzeggende van Kontomanou's opvatting dat het, anders gezegd, precies het sentiment is van het titelnummer, de mysterieuze fluistering in de vraag: ""Ken je het geheim van de wind?""; de brug die moduleert met de woorden, ""everybody's searchin's. ""Samen hebben Kontomanou en Allen een album gemaakt dat de luisteraar toegang geeft tot heel wat van die geheimen."