Vox Humana - CD (0885470012124)

"Met zijn zorgvuldig uitgewerkte conceptalbum Vox Humana presenteert cellist Isang Enders een studie in klank en de uitbeelding van een muzikaal netwerk van contacten. Voor zijn derde release op het label Berlin Classics heeft hij zorgvuldig Franse werken uit vier eeuwen uitgekozen en elk daarvan op een heel eigen manier benaderd, waarbij hij zichzelf en zijn publiek voor de uitdaging stelde om niet alleen te luisteren, maar ook waar te nemen. Isang Enders ziet Claude Debussy als het uitgangspunt voor zijn benadering. ""De eerste keer dat ik Debussy speelde, zei mijn toenmalige leraar tegen me: 'sgebruik veel strijkstok, minimale druk, veel lucht's. Toch geeft Debussy boven elke noot precieze instructies over hoe je hem moet spelen. Het creëren van je eigen individuele interpretatie binnen zulke strikte lijnen moet gebaseerd zijn op timing en nuance. Je moet als het ware je kast opentrekken, op zoek gaan naar elke kleur en structuur die beschikbaar is. Het is een moeizaam proces."" Vanuit Debussy en zijn nuances werpt Isang Enders vervolgens zijn blik op het verleden en op de toekomst. Hij ziet Marin Marais als een muzikale voorvader van Debussy, wiens muziek ""ongelooflijk vocaal is, veel meer dan je zou denken."" Na de barokpionier richt Enders zijn blik diep in de 20e eeuw - via Stravinsky, de Boulanger zusjes Lili en Nadia naar Messiaen, ""de logische opvolger van Debussy."" De kern van de zaak is voor Enders altijd de vraag: Hoe verschillen de klankconcepten van de afzonderlijke componisten en hoe transponeren ze die naar de cello met zijn toon die dicht bij de menselijke stem ligt? De meeste werken op het Vox Humana album zijn oorspronkelijk niet voor cello geschreven; Enders moest ze arrangeren, wat hem in staat stelde zich meer op elk werk te concentreren. Zo arrangeerde hij Debussy voor cello en gitaar; de Marais speelt hij met twee cello's en Messiaen met harmonium, orgel en de zeldzame theremin, ""in wezen een elektrische vox humana. Ik volg de geest die uitgaat van het werk in kwestie: de sacrale, koraaltonale taal van Clair de lune, het pittige laatste deel van Nadia Boulanger, het vuur en de verbeelding die te vinden zijn in het Intermezzo en de Pantomime. En dan terug naar Marais met Les Voix humaines, waar men echt de indruk krijgt een mens te horen zingen."" Isang Enders spreekt over barokke en impressionistische legato slurs, over de esthetiek van precisie, van nuance en contrasterende structuren, waardoor een enorme boog ontstaat tussen verschillende tijdperken en alle werken dichter bij elkaar worden gebracht, terwijl ze elk afzonderlijk hun rijkdom aan details kunnen uitbreiden. Zijn muzikale partners op Vox Humana zijn ook zijn persoonlijke metgezellen: hij kent pianist Sunwook Kim, de Schotse gitarist Sean Shibe en zijn cellocollega Mischa Meyer via zijn actieve concertagenda in alle delen van de wereld, uit zijn studententijd of in zijn functie als leider van de cellosectie bij de Sächsische Staatskapelle van Dresden, die hij al op 20-jarige leeftijd bereikte. De beroemde theremin-speelster Carolina Eyck, die met haar bijzondere instrument de wereld rondreist, ontmoette hij voor het eerst in een jeugdorkest en last but not least is ook zijn vader op het album te horen, die harmonium en orgel speelt."